Πώς επηρεάζει η keto-δίαιτα την καρδιά μας;

Η κετογονική (keto) δίαιτα είναι αρκετά δημοφιλής, ιδιαίτερα σε άτομα ηλικίας άνω των 40. Βασίζεται σε διατροφή πλούσια σε λιπαρά σε συνδυασμό με ελάχιστη κατανάλωση υδατανθράκων (<5%).

Η μέθοδος αυτή παρουσιάζεται αρκετά αποτελεσματική στην απώλεια σωματικού βάρους. Από την άλλη όμως, η κετογονική δίαιτα φαίνεται να αυξάνει σημαντικά την LDL χοληστερόλη.

Συγκεκριμένα σε μια πρόσφατη δημοσίευση γίνεται λόγος για μέση αύξηση κατά 245% των αρχικών επιπέδων LDL χοληστερόλης σε διάτημα μόλις 12 μηνών με αυτού του τύπου την διατροφή. Ακόμα δεν έχει επιβεβαιωθεί αν αυτή η αύξηση συνοδεύεται και με ταυτόχρονη αύξηση του καρδιαγγειακού κινδύνου, αν και αυτό φαίνεται πολύ πιθανό.

Χρειάζεται επομένως προσοχή σε τέτοιου είδους δίαιτες. Θα πρέπει να γίνονται με επίβλεψη, σωστή καθοδήγηση και έλεγχο των αναλύσεων αίματος κατά την πορεία.

Σχετική αναφορά:
Dramatic elevation of LDL cholesterol from ketogenic-dieting: A Case Series.
American Journal of Preventive Cardiology. Available online 6 April 2023, 100495

Πόσο σημαντική είναι η φαρμακευτική αγωγή στην καρδιακή ανεπάρκεια;

Η καρδιακή ανεπάρκεια με μειωμένο κλάσμα εξώθησης μειώνει το προσδόκιμο επιβίωσης ενός ασθενή κατά 12-18 χρόνια, συγκριτικά με ένα υγιή άνθρωπο της ίδιας ηλικίας.

Σε μια πρόσφατη δημοσίευση αναδεικνύεται με αριθμούς η σημασία της φαρμακευτικής αγωγής, ώστε να μεταβάλουν ευνοικά την πρόγνωση αυτών των ασθενών.

Συγκεκριμένα, αποδεικνύεται ότι :

1. Η λήψη ARNI/ACEi/ARB μπορεί να αυξήσει την επιβίωση 1-3 χρόνια
2. Η λήψη beta-blocker μπορεί να αυξήσει την επιβίωση κατά 3-4 χρόνια
3. Η λήψη MRA μπορεί να αυξήσει την επιβίωση κατά 2-3 χρόνια
4. Η λήψη SGLT-2 μπορεί να αυξήσει την επιβίωση κατά 1-2 χρόνια

Σημειώνεται ότι η δράση των φαρμάκων αυτών είναι αθροιστική. Πρέπει δηλαδή να επιδιώκεται η χορήγηση και των 4 κατηγοριών, όσο πιο γρήγορα και στις υψηλότερες επιτρεπτές δοσολογίες, ώστε να επιτυγχάνεται το μέγιστο κλινικό όφελος που μπορεί να μεταφραστεί σε 12 χρόνια παράτασης επιβίωσης.

Σχετική αναφορά :
Simultaneous or Rapid Sequence Initiation of Quadruple Medical Therapy for Heart Failure—Optimizing
Therapy With the Need for Speed
JAMA Cardiol. 2021;6(7):743-744. doi:10.1001/jamacardio.2021.0496

Παχυσαρκία και καρδιακή ανεπάρκεια: η θεωρία της παράδοξης συσχέτισης

Η παχυσαρκία αποτελεί ένα ισχυρό προδιαθεσικό παράγοντα πρόκλησης καρδιακής ανεπάρκειας.

Στους ασθενείς ωστόσο με διαγνωσμένη καρδιακή ανεπάρκεια διαπιστώθηκε ότι αυτοί με παχυσαρκία και υψηλό δείκτη μάζας σώματος (BMI) είχαν απρόσμενα μειωμένη νοσηρότητα και συγκριτικά καλύτερη επιβίωση. Το εύρημα αυτό αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης, καθώς είναι αντιφατικό και παράλογο για ένα γιατρό να προτρέψει τους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια να αυξήσουν το σωματικό τους βάρος.

Σε μια πρόσφατη δημοσίευση, και μετά από περαιτέρω ανάλυση δεδομένων, διαπιστώθηκε ότι οι ασθενείς με αναλογικά μεγάλη περίμετρο μέσης (waist to height ratio) έχουν πιο δυσμενή πρόγνωση.

Επομένως η αυξημένη κατανομή λίπους στην κοιλιακή χώρα και η «κεντρικού τύπου παχυσαρκία» πρέπει να αντιμετωπίζεται στους ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, ιδανικά με την καθοδήγηση διαιτολόγου αλλά και με πρόγραμμα καρδιακής αποκατάστασης.

Σχετική αναφορά:
Revisiting the obesity paradox in heart failure: what is the best anthropometric index to gauge obesity?
European Heart Journal, https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehad079
Published: 22 March 2023

Η χρήση των smartwatch στην ιατρική

Η τεχνολογία των έξυπνων ρολογιών (smartwatch) αποτελεί πλέον σημαντικό μέρος της ιατρικής, και αναμένεται με την πάροδο των ετών ο ρόλος τους να επεκταθεί ακόμα περισσότερο.

Σε μια πρόσφατη δημοσίευση έγινε μια προσπάθεια να αξιολογηθεί η αξιοπιστία διαφορετικών smartwatch που διατίθενται στην αγορά, ως προς την δυνατότητα να ανιχνεύουν την κολπική μαρμαρυγή.

Από την μελέτη προκύπτει ότι στο 25% συνολικά των περιπτώσεων η καταγραφή είναι ακαθόριστη, και χρειάζεται η διενέργεια του συμβατικού ηλεκτροκαρδιογραφήματος.

Η εξέλιξη στον συγκεκριμένο χώρο αναμένεται να είναι ραγδαία στα επόμενα 10 χρόνια. Η καταγραφή του καρδιακού ρυθμού είναι βέβαιο ότι θα γίνει πιο ακριβής, ενώ ταυτόχρονα γίνεται προσπάθεια ώστε εταιρείες να λάβουν επίσημη έγκριση εφαρμογής για μέτρηση με ειδικούς αισθητήρες της αρτηριακής πίεσης, του κορεσμού οξυγόνου αλλά και των επιπέδων γλυκόζης.

Σχετική αναφορά:
Clinical Validation of 5 Direct-to-Consumer Wearable Smart Devices to Detect Atrial Fibrillation: BASEL
Wearable Study
J Am Coll Cardiol EP. Jan 18, 2023.

Πως επιδρά η άσκηση υψηλών εντάσεων στις αθηρωματικές πλάκες των στεφανιαίων αγγείων;

Η διαλειμματική άσκηση υψηλών εντάσεων (high intensity interval training-HIIT) αποτελεί μια διαδεδομένη μορφή άσκησης με την οποία επιτυγχάνεται μυική ενδυνάμωση, και ταυτόχρονα βελτίωση της αερόβιας αντοχής.

Ασθενείς με στεφανιαία νόσο κατόπιν αγγειοπλαστικής (PCI) γενικά προτρέπονται να ακολουθούν χαμηλής έντασης άσκηση, κυρίως περπάτημα διάρκειας 30 λεπτών. Ωστόσο, σε μια πρόσφατη δημοσίευση φαίνεται ότι η άσκηση στην μορφή HIIT υπό επιτήρηση και μετά από διάστημα 6 μηνών, επιτυγχάνει σε αυτούς τους ασθενείς μείωση του αθηρωματικού φορτίου, όπως αυτό διαπιστώθηκε με ενδοστεφανιαίο υπέρηχο (IVUS).

Θα πρέπει λοιπόν σε τέτοιους ασθενείς να παρέχεται η δυνατότητα για τέτοιου είδους άσκηση, πάντοτε κατόπιν γνωμάτευσης, αξιολόγησης και έγκρισης από τον θεράποντα ιατρό.

Σχετική αναφορά:
High intensity interval training induces beneficial effects on coronary atheromatous plaques – a
randomized trial.
European Journal of Preventive Cardiology, 2022.

Συμπληρωματικές και εναλλακτικές θεραπείες στην καρδιακή ανεπάρκεια

Η χρήση συμπληρωμάτων διατροφής και βιταμινών αποτελεί μια αρκετά διαδεδομένη συνήθεια. Για πολλούς λόγους η πρακτική αυτή έχει βρεί σημαντική ανταπόκριση στον κόσμο και οι γιατροί θα πρέπει να είναι σε θέση να γνωρίζουν και να καθοδηγούν ανάλογα.

Σε μια πρόσφατη δημοσίευση γίνεται λόγος για την χρήση και το όφελος τέτοιων συμπληρωμάτων σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια. Αποδεικνύεται ότι η χρήση λιπαρών οξέων (EPA/DHA), καθώς και η λήψη συνενζύμου Q10 και L-carnitine, είναι δυνατόν να βοηθήσουν σημαντικά.

Τονίζεται ότι μια τέτοια θεραπευτική προσέγγιση θα πρέπει να γίνεται επιπρόσθετα και συμπληρωματικά στην υφιστάμενη και επιστημονικά αποδεδειγμένη φαρμακευτική αγωγή.

Θα πρέπει επίσης να αναφέρουμε ότι οι συμπληρωματικές αυτές ουσίες είναι δυνατόν να εντοπιστούν σε τροφές όπως το ψάρι, οι ξηροί καρποί και τα όσπρια. Ωστόσο, σε καταστάσεις αυξημένου οξειδωτικού στρες όπως συμβαίνει σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, η δυνατότητα απορρόφησης αυτών των ουσιών αποκλειστικά με την διατροφή μπορεί να είναι ανεπαρκής και να χρειάζεται η συμπληρωματική ενίσχυση.

Σχετική αναφορά
Circulation
Complementary and Alternative Medicines in the Management of Heart Failure: A Scientific Statement
From the American Heart Association
Circulation 2022 Dec 08; [EPub Ahead of Print]

Εργασιακή εξάντληση (burnout) : ποια είναι τα πρώτα σημάδια, ώστε να το αντιληφθούμε προτού προκαλέσει ζημιά στην υγεία μας

Το εργασιακό στρες αποτελεί ένα από τους πιο σημαντικούς επιβαρυντικούς παράγοντες για την υγεία μας.

Υπολογίζεται ότι το βιώνει πάνω από το 50% των εργαζομένων. Είναι πιθανό να προκαλέσει αυπνία, υψηλά επίπεδα γλυκόζης και χοληστερόλης, καθώς και κατάθλιψη. Συχνά οδηγεί σε κατάχρηση ουσιών, κυρίως κάπνισμα και αλκοόλ.

Αν παρουσιάζεται κάποιος ασυνήθιστα ευέξαπτος, αν έχει συχνούς ανεξήγητους πονοκεφάλους και αν υποπίπτει σε συχνά λάθη στον χώρο εργασίας, αυτά μπορεί να αποτελούν τα πρώτα σημάδια του εργασιακού burnout.

Ο έγκαιρος εντοπισμός αυτού του φαινομένου, που πλέον πλησιάζει στα όρια κοινωνικής μάστιγας, μπορεί να αποτρέψει σημαντικές βλάβες στον οργανισμό μας.

Προληπτική λήψη ασπιρίνης σε άτομα με υψηλή λιποπρωτείνη A

Η προληπτική χορήγηση ασπιρίνης αποτελεί μια πρακτική που ακολουθείται από ορισμένους ιατρούς.

Καθοδηγείται κυρίως εμπειρικά με βάση την κλινική αξιολόγηση, και το ρίσκο καρδιαγγειακού επεισοδίου.

Βασικοί παράγοντες που καθορίζουν τον καρδιαγγειακό κίνδυνο είναι τα επίπεδα γλυκόζης και λιπιδίων, η αρτηριακή πίεση, το κάπνισμα, καθώς και η κληρονομική προδιάθεση. Η προληπτική λήψη ασπιρίνης είναι δυνατόν να προκαλέσει γαστρίτιδα ή ακόμα και έλκος στομάχου, οπότε τα άτομα στα οποία χορηγείται πρέπει να επιλέγονται προσεχτικά.

Μια πρόσφατη δημοσίευση εντοπίζει τα άτομα που αναμένεται να έχουν σημαντικό όφελος από την προληπτική λήψη ασπιρίνης. Συγκεκριμένα, αυτοί που έχουν υψηλά επίπεδα λιποπρωτεινης α, αποδεικνύεται ότι επωφελούνται και προστατεύονται σημαντικά αν λαμβάνουν καθημερινά αυτό το σκεύασμα.

Σχετική αναφορά
Journal of the American College of Cardiology
Aspirin for Primary Prevention of Cardiovascular Events in Relation to Lipoprotein(a) Genotypes
J Am Coll Cardiol 2022

Καρδιακή ανεπάρκεια: συσκευή υποδόριας χορήγησης διουρητικού

Η καρδιακή ανεπάρκεια προκαλεί συχνά κατακράτηση υγρών, που εξαναγκάζει την αύξηση της δοσολογίας των διουρητικών, ενώ πολλές φορές οδηγεί και σε παρατεταμένες νοσηλείες για την χορήγηση ενδοφλέβιου διουρητικού.

Ανακοινώθηκε από τον FDA η έγκριση μιας συσκευής που επιτρέπει την χορήγηση διουρητικής αγωγής υποδορίως. Διαπιστώθηκε ότι με αυτή την μέθοδο επιτυγχάνεται πιο αποτελεσματικά η αποσυμφόρηση των ασθενών. Παρέχει την δυνατότητα η θεραπεία αυτή να παρέχεται στο σπίτι και επιφέρει σημαντική ελάττωση των αναγκών για νοσηλεία.

Οι πρώτες τέτοιες συσκευές αναμένεται να κυκλοφορήσουν στην αγορά το 2023.

Σχετική αναφορά
Update – scPharmaceuticals Announces FDA approval of Furoscix® (furosemide injection), the first and only self-administered, subcutaneous loop diuretic for the at-home treatment of congestion in chronic heart failure. News release. scPharmaceuticals Inc. October 10, 2022. Accessed October 11, 2022.
https://www.globenewswire.com/news-release/2022/10/10/2531118/0/en/UPDATE-scPharmaceuticals-Announces-FDA-Approval-of-FUROSCIX-furosemide-injection-the-First-and-Only-Self-administered-Subcutaneous-Loop-Diuretic-for-the-At-home-Treatment-of-Conges.html

Πόσο συχνές είναι οι μυαλγίες κατά την λήψη στατίνης;

Οι στατίνες αποτελούν τα φάρμακα με τα οποία μεταβάλλεται σημαντικά η σύσταση της αθηρωματικής πλάκας, και κατά συνέπεια ο κίνδυνος πρόκλησης καρδιαγγειακού επεισοδίου.

Μια από τις ανεπιθύμητες ενέργειες αυτών των σκευασμάτων είναι οι μυαλγίες. Η συχνότητα αυτού του φαινομένου πιθανόν να είναι μικρότερη από ότι είχε αρχικά αναφερθεί. Σύμφωνα με μια πρόσφατη δημοσίευση υπολογίστηκε ότι σε κάθε 1000 ασθενείς που λαμβάνουν αυτά τα φάρμακα, μόλις 11 θα παραπονεθούν για μυικές κράμπες ή πόνους. Σημειώνεται μάλιστα ότι σε αρκετούς από αυτούς, μετά από την πάροδο μερικών μηνών η ενόχληση υποχωρεί πλήρως.

Άγνωστο παραμένει γιατί αυτά τα άτομα εκδηλώνουν αυτές τις παρενέργειες. Το βέβαιο όμως είναι ότι η στατίνη αποτελεί μια σημαντική ασπίδα εναντίον της αθηρωματικής πλάκας. Θα πρέπει μάλιστα να συνταγογραφείται νωρίς από τους προσωπικούς ιατρούς, καθώς η αθηρωμάτωση ακολουθεί μια παρατεταμένη σιωπηρή υποκλινική περίοδο χωρίς καθόλου συμπτώματα.

Σχετική αναφορά
The Lancet
Effect of statin therapy on muscle symptoms: an individual participant data meta-analysis of large-scale,
randomised, double-blind trials
Lancet 2022 Aug 26;[EPub Ahead of Print], Cholesterol Treatment Trialists’ Collaboration